Não là trung tâm điều khiển trí thông minh, vận động, cảm xúc và giao tiếp. Khi chào đời, não bé bằng 25% trọng lượng não người trưởng thành. Đến 3 tuổi, con số này đạt 80%. Lúc 6 tuổi, trọng lượng não gần bằng người lớn.
Trong quá trình này, não phát triển toàn diện, thể hiện ở 2 khía cạnh: tư duy và trí tuệ cảm xúc EQ (khả năng giao tiếp, sự hợp tác và đồng cảm). Các yếu tố tác động lên sự phát triển trí não của trẻ là di truyền qua gen không thể can thiệp được; hai yếu tố còn lại có thể thay đổi, gồm môi trường chăm sóc và dinh dưỡng. Trong đó, dinh dưỡng chiếm vai trò quan trọng.
2 tuổi, trẻ bắt đầu cứng cáp và ăn được đa dạng các loại thực phẩm, đồng thời, lượng thức ăn mỗi bữa cũng tăng theo. Phụ huynh cần cho trẻ ăn đầy đủ chất bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất, ngoài 3 bữa chính nên có thêm những bữa phụ như bánh lạt, sữa hộp, tôm lăn bột…
Khẩu phần của bé cần cân đối theo độ tuổi, thể trạng và mức độ vận động. Nếu trẻ đi học hoặc đi chơi xa, mẹ có thể chọn các món ăn nhẹ như bánh ít đường, muối hoặc sữa hộp pha sẵn để cung cấp đầy đủ năng lượng cần thiết trong ngày. Cần lựa chọn các thực phẩm dễ tiêu hóa, hạn chế dầu mỡ và các thức ăn chế biến sẵn (xúc xích, thịt nguội…).
Các dưỡng chất hỗ trợ trí thông minh
Theo bác sĩ chuyên khoa I Trần Thị Minh Nguyệt, Viện nghiên cứu dinh dưỡng NutiFood, ngay từ trong bụng mẹ và những năm tháng đầu đời, trẻ cần được bổ sung đầy đủ dưỡng chất để phát triển tối đa về thể chất và trí tuệ. Các dưỡng chất quan trọng gồm:
– Đạm (protein): Vật liệu xây dựng tất cả tế bào mô, cơ quan, trong đó có não.
– I-ốt: Nếu thiếu trong thời gian mang thai sẽ làm giảm sự phát triển não bộ thai nhi, có thể dẫn đến chứng đần độn. Trẻ ra đời, khẩu phần ăn thiếu i-ốt dẫn đến việc giảm tổng hợp hormone tuyến giáp, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.
– Sắt: Thiếu sắt dẫn đến thiếu máu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển não bộ trong thời thơ ấu. Thiếu máu, thiếu sắt cũng ảnh hưởng đến sự phát triển trí nhớ và ảnh hưởng đến kết quả học tập, do ngủ gật trong giờ học và thiếu oxy não ở trẻ lớn.
– Các acid béo không no chuỗi dài: Thành phần cấu trúc não bộ có đến 60% là chất béo. Trong đó, DHA và ARA là các thành phần lipid chính của não. Trong thời gian có thai, người mẹ huy động DHA và ARA để hỗ trợ cho sự phát triển não bộ thai nhi. Sau sinh sữa mẹ tiếp tục cung cấp các dưỡng chất này. Trẻ hết bú mẹ cần cung cấp các acid béo này từ sữa bổ sung và các thực phẩm khác.
– Cholin, taurin, lutein: Đóng vai trò quan trọng trong phát triển hệ thần kinh và võng mạc mắt, giúp tăng cường khả năng học hỏi, ghi nhớ.
Bé cũng cần được bổ sung thêm prebiotics để tăng cường các vi sinh vật có lợi, ngăn ngừa táo bón, hỗ trợ đường tiêu hóa khỏe mạnh, hấp thu hiệu quả các dưỡng chất cần thiết cho trí não và thể chất.
Bên cạnh dinh dưỡng, bố mẹ có vai trò rất lớn giúp trẻ phát triển và hoàn thiện tốt hơn khả năng tư duy nhận thức. Hãy bắt đầu với thói quen kể chuyện, hát và cho trẻ nghe nhạc ngay từ trong bụng mẹ, đặc biệt là vào 3 tháng cuối của thai kỳ. Sau khi sinh, hãy hát ru bằng những vần thơ, giao tiếp và tương tác với trẻ hàng ngày thông qua câu chuyện nhiều cảm xúc, các trò chơi thú vị để khơi gợi tiềm năng của trẻ.
Thảo Trang – Ngoisao.net
